از پارک لافایت جلوی کاخ سفید تا خیابانهای لندن، تورنتو و بسیاری دیگر از شهرهای دنیا، فعالان مشغول برگزاری اعتراضات کوچک در محکومیت پالیسیهای سرکوبگرانه طالبان عیله زنان افغانستان بوده و خواستار پاسخ بینالمللی قویتر شدهاند.
با آنکه عدهٔ کمی هر بار در این اعتراضات شرکت میکنند، دفعات برگزاری آنها طی سال گذشته افزایش داشته است، که دلیل اصلیاش افزایش محدودیتهای طالبان علیه زنان بوده است.
در ۱۴ ژانویه، کمتر از ۱۰۰ نفر معترض در میدان فاراگوت در واشنگتن جمع شدند و علیه دستورات اخیر طالبان مبنی بر ممنوعیت تحصیلات عالی و اشتغال دختران و زنان شعار دادند. در همان روز، حدود سی و پنج نفر معترض زیر باران شدید در لس آنجلس جمع شدند و همان شعارها را دادند و خواستار پایان آپارتاید جنسیتیِ تحمیلشده از سوی طالبان شدند.
این اعتراضات در حالی شکل میگیرد که طالبان همواره سعی میکند فعالان حقوق زنان و جامعه مدنی داخل افغانستان را ساکت کند.
صدایی برای زنان داخل کشور
نیروهای طالبان وحشیانه اعتراضات را سرکوب میکنند، و فعالان را دستگیر و شکنجه میکنند و رسانهها را سانسور میکنند. طالبان هم با انکار این موضوع مدام میگوید کشور را از دست آمریکا نجات دادهاند.
معترضان خارج کشور میگویند میخواهند همبستگی خود را با زنانی نشان دهند که حقوقشان تحت حاکمیت رژیم طالبان پایمال شده است.
آنها میخواهند صدای زنان داخل کشور باشند. میخواهند پلی برای آنها به دنیای بیرون باشند. معترضان افغان خارج از کشور بخشی از یک کارزار گسترده جهانی هستند که خواستار لغو فوری محدودیتهای طالبان علیه اشتغال و تحصیل زنان است.
اما طالبان اعتنایی نمیکنند و هیچ وقت شفاف نمیگویند که چه وقت و آیا این محدودیتها برداشته خواهد شد یا نه.
اعتراضات ضددولتی خارج از کشور (مثلا اعتراضات دولتی ضد رژیم ایران که در واشنگتن برگزار میشود)، به نظر نمیرسد تاثیر چندانی در داخل کشور داشته باشد. چون رژیمهای سرکوبگر معمولا اخبار چنین رویدادهایی را کنترل میکنند.
در حالی که مقامات آمریکایی و اروپایی معمولا از زنان افغان حمایت لفظی کردهاند و تحریمهای سفری و اقتصادی علیه رهبران و نهادهای طالبان وضع کردهاند، معترضان میگویند جامعه بینالمللی باید با اقدامات واقعی طالبان را وادار به تغییر قوانین کرده و این گروه را به خاطر محروم کردن میلیونها زن از حقوق ابتداییشان فلج کنند.
فقط صدور بیانیههای همبستگی با زنان افغانستان کافی نیست. جامعه بینالمللی باید فرصتها را برای زنان افغانستان تسهیل کند تا مستقیما با طالبان مذاکره کنند و خواستار پاسخگویی شوند.
همینطور بخش از پاسخ واقعی آمریکا و کشورهای غربی به زنستیزی طالبان، اعطای پناهندگی بیشتر و فرصتهای تحصیلی به افغانهاست. اگر دختران افغانستان نتوانند در افغانستان تحصیل کنند، باید امکان آن را در آمریکا یا جای دیگر داشته باشند.
صداهای محلی
از زمان بازگشت طالبان در سال گذشته، بیش از ۱۵۰ هزار افغانستانی که بسیاری از شخصیتها و فعالان زن در میانشان هستند، از کشور خارج شده یا در آمریکا و کانادا و کشورهای اروپایی پناهندگی گرفتهاند.
بسیاری از فراریها وارد کارزارهای مهمی برای تغییر در افغانستان شدهاند. برخی فعالان جوایز مهم و بورسیههای تحصیلی در دانشگاههای معروف دریافت کردهاند که به آنها قدرتی میدهد تا با استفاده از آن در رسانههای بزرگ فعالیت کنند.
البته عدهای نگرانند که توجه به زنان افغان در غرب باعث کمتوجهی به زنان داخل کشور شود. تلاش در خارج از کشور باید مکمل فعالیت کسانی باشد که در داخل هستند و نه اینکه واقعیت را وارونه جلوه دهد و راهحلهای غیرواقعی ارائه کند.
عدم امکان فعالیت زنان برای حقوقشان در داخل کشور، نباید باعث شود که صدایشان نشنیده باقی بماند.
اما جای شک نیست که بهرغم اعتراضات و حمایت از خارج از کشور، زنان افغانستانی کماکان از رژیم طالبان ستم میبینند. البته معترضان تاثیر خود را بر این وضعیت میگذارند، اما اعتراضات کمشمار و پراکنده تاثیر مطمئنی ندارد و هیچ نتیجه مثبتی طی یک سال و نیم گذشته مشاهده نشده است.
مقامات طالبان بهطور کلی اعتنایی به اعتراضات مردم افغانستان ندارند یا معترضان را آلت دست غربیها معرفی میکنند. اما داخل افغانستان، تقریبا تمام افغانها رنج میکشند و اکثریتشان معتقدند که در رژیم طالبان، به زنان بیاحترامی میشود.
