از افغانستان و ایران تا فضای مجازیِ مملو از زنستیزی افسارگسیخته، تلاشی سیستماتیک برای نقض حقوق زنان وجود دارد. افغانستان بدترینِ بدترینهاست. سرکوب زنان باورنکردنیست.
فولکر تورک کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل میگوید: «مایهٔ نگرانیست که هفتاد و اندی سال بعد از صدور بیانیه حقوق بشر تلاش برای نابودی حقوق زنان و دختران رو به گسترش است».
تورک میگوید: «من خیلی نگران سرکوب و عقبگرد هستم. ما این را به شکل متفاوتی میبینیم که موذیانه است».
زنستیزی و تلاش برای ممانعت از رفتن به سمت برابری جنسیتی چیز تازهای نیست، اما حالا شاهد روشهای سیستماتیک و سازمانیافتهتر برای مقابله با حقوق زنان هستیم.
خطر «طرزفکر منحرف»
تورک میگوید برجستهترین نمونه این معضل، افغانستان است که طالبان ماه گذشته زنان را از کار در سازمانهای غیردولتی منع کرد، همانطور که قبلا دانشگاه را برای زنان و لیسههای دختران را تعطیل کرد.
سیل حملات به حقوق زنان از سوی رهبران تندروی اسلامیستِ طالبان به ما هشدار میدهد که «تفکر منحرف» به کجا ختم خواهد شد. این نباید به هنجاری در آینده تبدیل شود.
تورک میگوید میخواهد به افغانستان برود. وقتی سلفِ شیلاییِ او میشل باچله پارسال به افغانستان رفت انتقادات تندی از سابقه طالبان کرد.
تورک میگوید فرصت مناسبی پیدا خواهد کرد تا به افغانستان برود و دنبال گفتگو با دولت بالفعل افغانستان است تا به طالبان بفهماند که انکشاف کشور باید شامل زنان باشد.
تبعیض
تورک همچنین درخواست کرده به ایران سفر کند. بعد از جان باختن مهسا امینی در تابستان امسال در بازداشت گشت ارشاد، اعتراضات ایران را تکان داده است. اما مقامات ایران هنوز به تورک جواب ندادهاند.
ترک میگوید اگر توانست برود، دوباره خواستار رفع تبعیض علیه زنان و دختران و بررسی موضوع سرکوب بیرحمانه معترضان از سوی دولت خواهد شد. سازمان حقوق بشر ایران میگوید در سرکوب اخیر حدود ۵۰۰ نفر کشته و هزاران تن بازداشت شدهاند.
بهخصوص تورک درباره استفاده از مجازات مرگ برای معترضان هشدار میدهد، در حالی که تا کنون چند نفر اعدام شدهاند. تورک میگوید مجازات مرگ در این بافت تحت هیچ شرایطی نباید استفاده شود.
مردسالاری رو به زوال
گذشته از اقدامات دولتها، تورک به شبکههای اجتماعی اشاره میکند که در آن اظهارات زنستیزانه و جنسیتزده، ظاهرا مجاز و در حال رشد است.
او تاکید میکند که نباید به شبکههای اجتماعی اجازه داد تا به آتش را دامن بزنند و برای این کار به وجود حفاظهایی نیاز است.
الگوریتمهای اینگونه ابزارها را میتوان به سرعت برای نفرتپراکنی استفاده کرد که ممکن است خیلی خطرناک شود.
تورک مدت کوتاهی بعد از آغاز کار خود، با ارسال نامهای سرگشاده از مالک جدید توییتر ایلان ماسک درخواست کرد تا حقوق بشر را در کانون این پلتفرم قرار دهد.
او میگوید اول قصد داشت مستقیما با دپارتمنت حقوق بشر توییتر تماس بگیرد ولی امکان تماس با هیچ کدام از آنها نبود چون همهشان اخراج شدهاند.
ماسک از زمان گرفتنِ توییتر حرکات جنجالی زیادی کرده است، از جمله برگرداندن حساب کسانی که قبلا به خاطر حرفهای زنستیزانه یا نفرتپراکنی مسدود شده بودند.
تورک گرچه هشدار میدهد اما میگوید به نظر او سرکوب جاری حقوق زنان، آخرین زورِ مردسالاری برای ابراز وجود است. میگوید مردسالاری «برای من یک دنیای کهنهٔ در حال مرگ است».
